Kweekfabel ontmaskerd: de afwateringslaag werkt niet

KWEKEN 01 augustus 2023

Vul jij je plantenpotten ook altijd eerst met een laagje kiezels of wat terracotta scherven om de afwatering te verbeteren? Stop daar dan maar mee want zo’n zogenaamde drainage-laag VERSLECHTERT de afwatering – ironisch genoeg – alleen maar. Wil je een betere drainage, zorg dan voor een pot met gaten en gebruik kwalitatief goede aarde.

Wat we je gaan vertellen zal je verbazen want de kweekfabel waar we het vandaag over hebben is een hardnekkige. Hij gaat ongeveer als volgt: een laag kiezels, scherven of ander grof materiaal op de bodem van een plantenpot zorgt voor een betere drainage. Waarschijnlijk geloof je er zelf ook nog steeds heilig in, maar het tegenovergestelde is waar. Een laagje grof materiaal zoals steentjes, scherven of kleikorrels, onder in je plantenpot verslechteren(!) de afwatering.

Echt waar?

Hoezo, vraag je je misschien af. Zo’n beetje ieder kweekboek geeft het advies om onderin plantenpotten een zogenaamde grove drainage-laag aan te brengen. Daarnaast kan iedereen zelf wel ook wel bedenken dat water sneller zijn weg vindt door een laag kiezels, dan door een laag aarde.

Het lijkt op het eerste gezicht dus wel een goed advies om een grof laagje onderin iedere plantenpot aan te brengen. Het klinkt logisch en iedereen doet het immers. Maar zoals met zoveel goedbedoelde adviezen, heeft de wetenschap het achterhaald. De waarheid is namelijk dat een drainage-laag de afwatering verslechtert!

Stop met het aanbrengen van een laag grof materiaal. Dit verslechtert juist de afwatering!

Drainage-laag verslechtert afwatering!

Het gekke van deze kweekmythe is dat grondwetenschappers al bijna honderd jaar geleden hebben laten zien dat het niet waar is. Water verplaatst zich niet makkelijker maar juist moeilijker van materialen met een fijne naar materialen met een open textuur. Nadien is dit vaker dan eens door andere onderzoeken bevestigd. Dat niet alleen, maar een ander onderzoek heeft zelfs aangetoond dat aarde juist meer water vasthoudt, wanneer het op een zogenoemde drainage-laag ligt.

Hoe komt dat nou? Wel, wanneer aarde op een open laag van bijvoorbeeld kiezels ligt, zal het pas uit de aarde trekken, als dat helemaal en 100% verzadigd is. Het heeft te maken met de capillaire kracht van het water zelf en is eigenlijk best ironisch. De drainage-laag zou verzadiging van aarde tegengaan, maar werkt het eigenlijk juist in de hand.

Dus: plantenpotten moeten gaten hebben, zodat overtollig water kan ontsnappen MAAR een laag grof materiaal op de bodem van de pot VERHINDERT een goede afwatering.