Topstories

(advertentie)

Je valt in de cannabiswereld vaak van het ene in het andere uiterste. Zo belandde ik tien dagen geleden bij een bijeenkomst waar prominente professoren vurig betoogden dat alle coffeeshops weg moeten. En mocht ik een paar dagen later alvast stiekem binnenkijken bij de kakelverse coffeeshop Gallery Colorado in Utrecht.

Nieuwe shop in Utrecht

Om met dat laatste te beginnen. Ik kan iedereen die in de buurt is aanraden om even een kijkje te gaan nemen in de nieuwste Utrechtse shop die op 1 juni de deuren opende. Coffeeshop ‘Gallery Colorado’, naast coffeeshop ook art gallery, pakt meteen flink uit met een expositie van Peter Klashorst.

De nieuwe coffeeshop is er trouwens niet zomaar gekomen. De eigenaar heeft jarenlang allerlei procedures moeten doorlopen om een locatie te vinden waar alle partijen zich in konden vinden. Een nieuwe coffeeshop is dan ook een bijzonderheid in Nederland. De afgelopen jaren zijn er heel veel coffeeshops gesloten en heeft maar een handvol nieuwe coffeeshops het daglicht gezien. Buurtbewoners komen vaak  in verweer zodra ze lucht krijgen van plannen voor een nieuwe coffeeshop. Blowers en coffeeshops vormen voor veel mensen nog steeds een groot schrikbeeld.

Bange bewoners

Hoewel coffeeshop Gallery Colorado op een bedrijventerrein komt, bleek ook daar in eerste instantie veel verzet vanuit de buurt te zijn. De bewoners vreesden voor overlast en rondhangend gespuis. Bij de informatiebijeenkomst voor de buurt hoorde ik afgelopen jaar weer eens de meest bizarre argumenten voorbij komen: Wie gaat ervoor zorgen dat mijn kind zich niet aan een weggegooide injectienaald prikt op het openbare speelveldje? Kunnen de bejaarden in het verzorgingstehuis nog hun dagelijkse wandelingetje maken zonder aangevallen te worden door blowers die hun willen beroven?

Soms vraag je je af van welke planeet mensen komen die nog steeds dit soort absurde ideeën over coffeeshops en hun klanten hebben. Ik bedoel, Utrecht is geen Putten of zo

In een levendige studentenstad als Utrecht ontkom je niet aan een behoorlijk aanbod van cannabis verkooppunten. Naast Gallery Colorado is ook coffeeshop De Wolf vorig jaar weer open gegaan. Die laatste shop is een flinke periode dicht geweest. Ik heb de tijd nog gekend dat de stad 40 coffeeshops rijk was. Op een bepaald moment waren er nog maar negen over. De rest was om verschillende redenen gesloten. Bewoners in de buurten waar shops sluiten weten wat dat betekent. Nadat een coffeeshop wordt gesloten, is het vaak een komen en gaan van straatdealers. In één buurt ontstond daarom zelfs een protestbeweging om de coffeeshop weer open te krijgen: geef onze shop terug! Zonder succes overigens . Bij de overgebleven shops is het intussen steeds drukker geworden waardoor die uiteindelijk onder de groeiende toeloop  bezwijken en overlast dreigen te veroorzaken. De opening van Gallery Colorado en heropening van De Wolf in Utrecht kunnen de druk wel weer iets wegnemen, maar de stad zou er goed aan doen om ook verkooppunten toe te staan in de buurten waar nu geen enkele shop gevestigd is.

Brabantse misdaadfamilies

Dat brengt me bij de bijeenkomst in Tilburg over cannabisregulering. Het seminar ‘Regulating cannabis’ was georganiseerd door de Tilburgse criminoloog professor Toine Spapens. Er waren welgeteld elf geïnteresseerden op de bijeenkomst afgekomen. Natuurlijk ligt Tilburg voor Randstedelingen enigszins uit de route. Maar misschien had de geringe toeloop ook wel te maken met het optreden van de inmiddels gepensioneerde professor Cyrille Fijnaut. Insiders weten inmiddels dat die grijs gedraaide plaat weinig nieuws meer brengt. Beide heren zijn gespecialiseerd in criminele familienetwerken in Noord-Brabant, waarover de Tweede Kamer dinsdag debatteert.

In die wereld zijn de coffeeshops afgeschaft. Mensen die nu een business hebben in de wiet mogen in die nieuwe wereld niets meer te maken hebben met de productie of verkoop van wiet

Het onderzoek naar Brabantse misdaadfamilies blijkt zeer bepalend voor de manier waarop Spapens en Fijnaut coffeeshops beoordelen. In hun beleving zijn vrijwel alle coffeeshops in handen van criminele netwerken. In hun visie op de ideale wereld moet er daarom een totaal nieuw type verkooppunt komen voor cannabisproducten. In die wereld zijn de coffeeshops afgeschaft. Mensen die nu een business hebben in de wiet mogen in die nieuwe wereld niets meer te maken hebben met de productie of verkoop van wiet. Er moet worden gebroken met het verleden en er moet ook absoluut worden voorkomen dat hennepteeltvergunningen straks naar mensen met een crimineel verleden gaan.

En bestaande cannabis dealers en producenten zijn per definitie crimineel.

Maakbare wietwereld

Dat is natuurlijk een interessante gedachte als je in een maakbare (wiet)wereld gelooft. Zelf zie ik meer in organische veranderingen waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van bestaande kennis en ervaringen. Coffeeshops hebben zich in de loop der jaren ontwikkeld tot verkooppunten met een specifieke functie, die past bij de straat of wijk waarin de coffeeshop ligt. Veel shops hebben een binding met de buurt. Ze vangen bijvoorbeeld mensen op die elders niet terecht kunnen. Daarom is er ook een grote diversiteit in coffeeshops qua sfeer, aanbod, publiek, et cetera. Een coffeeshop in Hoorn vraagt nou eenmaal om een andere opzet dan een coffeeshop in het centrum van Rotterdam.

Coffeeshops hebben een functie die vaak pas wordt (h)erkend nadat de shop dicht is. Dan ervaren buurtbewoners opeens échte overlast. Je kunt niet zomaar alle coffeeshops vervangen door ‘verkooppunten’. Dat idee laat een totaal gebrek aan inlevingsvermogen zien en is naïef. De nieuwe shop in Utrecht toont aan dat de sector zelf prima in staat is om de verschillen in publiek dat om cannabis vraagt te bedienen.

Tunnelvisie van professoren

De twee Tilburgse professoren beoordelen de wietmarkt uitsluitend vanuit hun eigen perspectief. Zij bezien de wereld in termen van crimineel of niet. Dat is een tunnelvisie. Er zijn zoveel meer brillen die je kunt opzetten dan de criminologische bril. Niet voor niets verliest die criminologische kijk op de cannabismarkt wereldwijd in rap tempo terrein.

Onze VVD staat voor slim reguleren van die markt. Dat betekent in mijn ogen dat de overheid coffeeshops niet langer als een probleem moet blijven zien, maar als een deel van de oplossing.

[openingsfoto:  MrDenPol/Shutterstock – n.b. de gebruikte foto is uiteraard zuiver illustratief aangezien het om alle bijna zeshonderd coffeeshops gaat in dit artikel]

(advertentie)