Recept: Nuttige bacteriën voor je (binnen)tuin

KWEKEN 23 oktober 2017

Je hebt vast wel gehoord van lactobacillen. Nuttige melkzuurbacteriën die een belangrijk deel uitmaken van de darmflora. Maar wist je dat deze bacteriën ook in de aarde van je wietplanten nut hebben? Daar breken ze organisch materiaal af dat ze omzetten in voor wietplanten opneembare meststoffen. Zo kweek je nuttige bacteriën voor je binnentuin.

Lactobacillen zijn overal te vinden, je hoeft er alleen even een concentraat van te maken voor je ze kunt gebruiken. Ze breken organisch materiaal in de aarde af en zetten dat om in opneembare voedingsstoffen. Net als in je darmen dus. Wanneer je ze in een sproeier op de bladeren van je wietplanten spuit, helpen ze meeldauw voorkomen en vormen ze een kolonie die schadelijke micro-organismen bestrijdt.

Omdat lactobacillen zo’n beetje overal in zitten, kun je ze gemakkelijk zelf maken, het past uitstekend in een organische binnenkweek. Waarschijnlijk heb je de benodigde ingrediënten zelfs al in huis. Aan de slag dus, dit heb je nodig.

Water
Rijst
Suiker
Melk
Lege potten, glazen kommen

Bacteriën verzamelen

Je begint met het verzamelen van de bacteriën. Neem één beker rijst en was die in twee bekers water. Je kunt natuurlijk ook meer maken, de verhouding is één deel rijst op twee delen water. De rijst kun je naderhand opeten, het gaat in dit geval om het troebele waswater. Zeef de rijst er dus uit en doe het water in een kom. Dek het losjes af met een deksel of gebruik een schone doek zodat het kan ademen voor de bacteriën. Zet het op een warme plaats zoals op de vensterbank boven een radiator. Op een koelkast kan ook aangezien die ook redelijk wat warmte afgeeft.

Rijstewater afgedekt met een doek.

Laat het een paar dagen rustig staan. Bacteriën uit de omgeving worden aangetrokken door het vieze rijstwater en zullen het koloniseren. Na een paar dagen zal het water zich scheiden in drie lagen, wanneer je dit ziet is het tijd om de bacteriën te verzamelen.

De bovenste laag van het water bestaat voornamelijk uit drijvende deeltjes en wellicht wat schimmel. De onderste laag bevat vooral neergedaalde stukjes rijst. De middelste laag water bevat de bacteriën, waaronder de lactobacillen.

Scheid de laag met de bacteriën door het met een pipet op te zuigen en breng het over naar een schone lege pot. Wanneer je geen pipet hebt, kun je ook eerst de bovenste laag afscheppen en het water dan voorzichtig in een schone pot overgieten. Probeer de middelste laag water zo goed mogelijk te scheiden als je kunt. Het is geen ramp als dit niet helemaal perfect lukt.

Drie lagen. De middelste laag bevat de nuttige bacteriën.

Kweek lactobacillen

In het water zitten nu allerlei bacteriën uit de omgeving. Onder meer de lactobacillen die we willen hebben. Deze gaan we laten groeien door ze te voeden met melk. De lactobacillen zullen daardoor uitgroeien en de kolonie overnemen.

Rijstewater met melk.

Neem een grote pot en meng ongeveer 10 delen melk met 1 deel van het bacterie-water. Zorg ervoor dat er wat ruimte in de pot overblijft. Sluit de pot losjes af maar niet luchtdicht. Wat je eigenlijk wil is dat lucht van buiten niet naar binnen kan, maar lucht van binnen wel naar buiten kan ontsnappen.

Laat het vijf tot tien dagen bij kamertemperatuur staan zodat de bacteriën kunnen groeien. Dat zie je na een paar dagen wanneer de inhoud zich wederom in lagen begint te splitsen. Bovenop zie je een soort kaas ontstaan en eronder een troebele laag water met een vies-wittige kleur. De inhoud begint nu ook wat naar kaas te ruiken.

De vloeibare laag is wat we nodig hebben, maar de ‘kaas’ zit ook vol met nuttige bacteriën. Je kunt het goed gebruiken om je composthoop van bacteriën te voorzien. Wanneer lagen na vijf tot tien dagen compleet gescheiden zijn kun je de vloeistof overgieten in een nieuwe pot. Deze vloeistof zit vol met de lactobacillus bacteriën die we willen hebben.

Rijstewater met melk na 5 tot 10 dagen.

Lactobacillen bewaren

Om je zelf gekweekte bacteriën in leven te houden en te stabiliseren, meng je ze in een één op één verhouding met de suiker. Als je dus bijvoorbeeld één liter bacteriën-vloeistof hebt meng je die met een kilo suiker. Het maakt niet uit wat voor soort suiker je gebruikt, je bacteriën kunnen er ongeveer een jaar op leven.

Afhankelijk van het soort suiker krijgt de oplossing met bacteriën een bruine kleur.

Wanneer je de bacteriën aan de aarde wil toevoegen gebruik je zo’n 3 tot 5 milliliter per liter water. Het helpt om de aarde af te breken in opneembare voedingsstoffen. Je kunt het gerust door andere meststoffen en toevoegingen mengen want veel meer dan bacteriën water en suiker is het niet. Gebruik ongeveer 3 milliliter per liter om als spray op de bladeren te gebruiken. Hiermee voorkom je meeldauw en een uitbraak van schadelijke bacteriën.