Topstories

In een groot nationaal onderzoek onder cannabisgebruikers in Japan vonden onderzoekers weinig bewijs voor de al lang bestaande ‘gateway drug’-hypothese. Dat is een theorie die suggereert dat cannabisgebruik leidt tot het gebruik van schadelijkere middelen zoals methamfetamine of andere illegale harddrugs.

Zelfs in Japan wordt getwijfeld aan de anti-cannabis theorie

Al tientallen jaren lang proberen anti-cannabis mensen het volk wijs te maken dat je van wiet min of meer automatisch doorgaat naar hardere en schadelijkere drugs. Dat noemen ze dus de ‘stepping stone’ of ‘gateway drug’ theorie.

Voor de zoveelste keer echter schoffelen wetenschappers deze ideeën nu onderuit. En dat zelfs in Japan, toch niet bepaald een land dat bekend staat om zijn liberale drugsopvattingen of -beleid.

De Japanse studie is op 1 juli gepubliceerd in het vaktijdschrift Neuropsychopharmacology onder de titel ‘Revisiting the Gateway Drug Hypothesis for Cannabis: A Secondary Analysis of a Nationwide Survey Among Community Users in Japan‘. Het onderzoek is gefinancierd door de Japanese Clinical Association of Cannabinoids en het Ministerie van Gezondheid, Arbeid en Welzijn.

Onderzoek onder duizenden Japanse jongemannen

De analyse omvatte reacties van 3.900 personen met een geschiedenis van cannabisgebruik. De deelnemers, voornamelijk mannen in de leeftijd van 20-24 jaar, werden online gerekruteerd en gevraagd om verslag uit te brengen over hun levenslange gebruik van cannabis, alcohol, tabak en andere middelen.

De onderzoekers richtten zich op de volgorde waarin met drugs werd begonnen en de kans dat na cannabisgebruik andere middelen werden gebruikt. Oftewel; klopt er iets van de gateway drug die wiet zou zijn in de ogen van veel tegenstanders van onze plant?

Over het algemeen volgt wiet na tabak en alcohol

Uit de bevindingen blijkt dat cannabis doorgaans het 3e middel was dat werd gebruikt, na tabak en alcohol. De kans dat er na cannabisgebruik andere middelen werden gebruikt, was laag. Dat meten wetenschappers met de zogeheten ‘odds ratio’ (OR).

Een odds ratio is een statistische maatstaf die het verband tussen een blootstelling en een uitkomst kwantificeert. Het geeft de verhouding weer tussen de kans dat een gebeurtenis zich voordoet in de ene groep (bijvoorbeeld blootgesteld) en de kans dat deze zich voordoet in een andere groep (bijvoorbeeld niet blootgesteld). Een OR van 1 duidt op geen verband, terwijl waarden groter dan of kleiner dan 1 respectievelijk een positief of negatief verband suggereren.

De odds ratio’s voor het daaropvolgende gebruik van alcohol, tabak, methamfetamine en andere illegale drugs waren respectievelijk 1,25, 0,77, 0,08 en 0,78. Opvallend was dat bijna 50% van de deelnemers die cannabis als hun derde middel noemden, aangaf niét te zijn overgestapt op andere drugs.

Studie ontkracht huidige Japanse drugsbeleid

Deze resultaten staan in schril contrast met de gangbare aannames in het Japanse drugsbeleid, waar cannabis vaak wordt afgeschilderd als een opstapje naar gevaarlijker drugsgebruik. In plaats daarvan suggereert de studie een andere dynamiek:

Cannabisgebruik volgt op meer sociaal geaccepteerde middelen zoals alcohol en tabak, en leidt zelden tot hardere drugs.

De auteurs stellen dat gedeelde psychosociale kwetsbaarheden in plaats van een farmacologisch gateway-effect, een betere verklaring kunnen zijn voor de patronen van drugsgebruik in deze populatie. Bovendien kunnen de strenge drugswetgeving en sociale stigma’s in Japan het gebruik op een andere manier beïnvloeden dan in westerse contexten.

Hoe nu verder in Japan?

Hoewel het onderzoek is gebaseerd op zelfgerapporteerde gegevens en ‘beperkt’ is tot personen met internettoegang, roept het niettemin belangrijke vragen op over hoe cannabis in Japan wordt gezien en gecontroleerd.

De auteurs roepen op tot verder onderzoek om te beoordelen hoe beleidswijzigingen en legaliseringstrends van invloed kunnen zijn op toekomstige drugsgebruikspatronen, zowel lokaal als wereldwijd.

[openingsbeeld: Shutterstock]

(advertentie)