Topstories

(advertentie)

Graag had ik mijn eerste column van 2024 gewijd aan iets positiefs, iets hoopvols. Maar dat zou verraad zijn aan mijn strijdmakker Erec Kozàr, secretaris van ENCOD, die afgelopen vrijdag door de Oostenrijkse politie is doodgeschoten.

Stomp in de maag

De tweet die Steffen Geyer, cannabisactivist en directeur van het Hanfmuseum in Berlijn, op 5 januari plaatste voelde als een stomp in mijn maag. “Tot mijn grote spijt heb ik vernomen dat de filmmaker, acteur en algemeen secretaris van ENCOD Erec (Hesse) O. Kozàr vandaag bij een politieoperatie om het leven is gekomen. Ik wil mijn medeleven betuigen aan zijn nabestaanden, in het bijzonder zijn vrouw Gabi.”

Wat?! Erec? Die vriendelijke, inspirerende man met wie ik tien jaar geleden zo’n plezier had in Wenen? We demonstreerden met ENCOD, de Europese organisatie voor beter drugsbeleid, bij de ingang van het VN-gebouw. Erec en de Amsterdamse activiste Kid de Winter droegen prachtige kostuums. Ze speelden voor ‘Kaffeeschnüffler’, oftewel koffiesnuffelaars.

Die hebben echt bestaan, toen koffie in de achttiende eeuw kort verboden was in het Pruisische rijk.

Later lachen we om verbod op coca- en wietplanten

We deelden flyers uit met het verhaal van de snuffelaars en de boodschap dat het verbieden van genotsmiddelen waanzin is. Zoals wij nu lachen om de koffiesnuffelaars en het verbod op koffie, zo zullen mensen later lachen over het verbod op planten als cannabis en coca in onze tijd. Erec excelleerde in zijn rol; hij zette zijn hele lichaam in en besnuffelde de gedelegeerden als een arrogante Pruisische officier.

Steven Kompier maakte een mooi filmpje van de actie. Met een kleine maar zeer professionele ploeg was Steven met de ENCOD-delegatie meegereisd. In de grote lobby van ons hotel maakten we ’s avonds een dagelijkse talkshow rond de jaarvergadering van de UNODC, de VN-organisatie die zich met drugs bezighoudt. Ik presenteerde de gesprekken. Ook Erec schoof aan, samen met Doug Fine, de Amerikaanse auteur en hennepboer.

Een vrijdenkende Duitser in Wenen

Tijdens deze dagen, in maart 2014, leerde ik Erec beter kennen; een warme, grote, intelligente en creatieve man. Een vrijdenkende Duitser in Wenen, waar hij woonde met zijn vrouw Gaby. In later jaren kwam ik het stel regelmatig tegen bij cannabisbeurzen en ENCOD bijeenkomsten.

Nadat Joep Oomen, de grote bezieler en leidsman van ENCOD, in 2016 onverwacht overleed, hielden Gaby en Erec de club overeind. Het secretariaat verhuisde van Antwerpen naar Wenen en daarmee de zware verantwoordelijkheid om het werk van Joep voort te zetten.

Aan al die dingen moest ik denken terwijl ik op internet zocht naar nieuwsberichten over de politieactie die Erec het leven kostte.

Die vond ik snel. De Duitse sensatiekrant Bild vatte het drama samen met de kop ‘Polizei erschiesst deutschen Macheten-Mann (55)’. Een Oostenrijkse krant had het over een “wilde familieruzie”, waarvoor de politie gebeld zou zijn. Na hun aankomst zou Erec de agenten en Gaby met een machete hebben bedreigd en aangevallen. Daarop opende de politie het vuur.

En dan hoe het echt zit met de dood van Erec

Gaby zelf heeft een heel ander verhaal. Twee dagen na Erec’s dood zette ze haar huiveringwekkende relaas op Facebook, met als titel ‘Hoe het echt was’:

“Ik ben de weduwe van de man die ten onrechte werd neergeschoten. Ik wil dit even duidelijk maken: mijn man heeft me nog nooit bedreigd. Ik was de liefde van zijn leven, hij zou me nooit pijn doen. Mijn man belde zelf de politie, wanhopig, beschreef zijn mentale toestand en waarschuwde voor “de wilde aap”. Hij zou terug vechten dus stuur alsjeblieft een team vrouwen die hem niet zo kwaad maken.

Toen de politie hier aankwam, ging ik naar de tuinpoort en legde het de agenten nog eens uit. Het gaat hier om een persoon met een psychische aandoening, we hebben geen politie nodig, we hebben een psychiatrische nooddienst nodig. 

Kort daarna stond mijn man achter mij, met een machete voor tuinieren, die hij met de punt op de gesloten tuinpoort legde.

De politie viel hem daarop van 2 kanten met pepperspray aan, ook ik moest vluchten voor deze bedreiging. Toen schoten ze hem neer, 4 schoten, waarvan 2 in hart en longen.

Citaat uit de noodoproep: “Ik zal mezelf verdedigen als de politie komt”, “verwacht een wilde aap”, “met mij is niet rationeel te praten”, “stuur vrouwelijke politieagenten, op hen reageer ik niet agressief”. 

Hij wilde hulp en werd vermoord.”

Het is een tragedie waar ik stil van word. Wat is het leven toch kwetsbaar en wat kan het hard en onrechtvaardig zijn. Mijn wens voor het nieuwe jaar: meer compassie, minder confrontatie.

(advertentie)