Topstories

🌿 Cannabis of wiet – hoe je het ook noemt, deze vraag komt regelmatig voorbij: is cannabis eigenlijk ook drugs? In dit artikel duiken we daarom in de definitie van drugs, en vergelijken we cannabis met andere middelen zoals alcohol en nicotine. Spoiler alert: het antwoord is complexer dan je misschien denkt!

Wiet is na alcohol en tabak het meest gebruikte roesmiddel – of drugs zo je wilt – in Nederland. Bijna een kwart van de volwassen bevolking heeft wel eens cannabis gebruikt. Maar wat maakt een genotmiddel eigenlijk tot een ‘drug’?

📚 De officiële definitie van drugs

Je spreekt van drugs wanneer de drogerende werking door de gebruiker gezocht wordt, en geen medisch doel dient. Elke chemische stof die bij inname een direct effect heeft op het centrale zenuwstelsel en die specifieke veranderingen in zijn functies veroorzaakt, wordt als psychoactief beschouwd.

Cannabis valt hier deels onder omdat het onder meer THC (tetrahydrocannabinol) bevat – een psychoactieve stof die interacteert met receptoren in onze hersenen. Cannabis heeft echter ook een medicinale werking, en dat wordt in Nederland ook erkend. Huisartsen kunnen het voorschrijven, en de overheidsinstelling Bureau Medicinale Cannabis is verantwoordelijk voor de levering en productie van medicinale cannabis.

⚖️ Cannabis volgens de Nederlandse wet

In Nederland staat cannabis op Lijst II van de Opiumwet, samen met andere softdrugs, zoals paddo’s en slaapmiddelen. Het bezit, de verkoop en productie van cannabis zijn officieel verboden, maar onder het gedoogbeleid wordt het gebruik onder strikte voorwaarden getolereerd in coffeeshops.

Het gedoogbeleid betekent dat je maximaal 5 gram wiet of hasj bij je mag hebben voor eigen gebruik. Meer dan dat, en je riskeert een boete of vervolging. Het kweken van 5 wietplanten of minder, voor eigen gebruik wordt ook niet bestraft. Lees hier meer over de 5-plantenregel, het kweken van je eigen wiet en de Nederlandse wet.

🧠 Cannabis is géén lichamelijk verslavende drug

Een van de grootste misverstanden over cannabis als drug, is dat het lichamelijk verslavend zou zijn. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat cannabis niet lichamelijk verslavend werkt zoals heroïne of cocaïne. De afhankelijkheid die kan ontstaan is voornamelijk psychisch van aard. Net zoals de afhankelijkheid van koffie, frisdrank en snoepjes om maar wat te noemen.

Veel mensen die denken verslaafd te zijn aan wiet, zijn eigenlijk verslaafd aan de tabak die ze erbij roken. Nicotine is namelijk een van de meest verslavende stoffen op aarde.

Nicotine: veel verslavender maken ze het niet 🚬

Nicotine bereikt binnen 7 seconden na inhalatie de hersenen, en zorgt voor een kortstondige ‘roes’ die slechts enkele minuten duurt. Het verslavende mechanisme van nicotine is zo krachtig dat rokers elke 15 tot 30 minuten behoefte krijgen aan een nieuwe dosis. Dit komt omdat nicotine niet alleen hoogst verslavend is, maar ook nog eens razendsnel is uitgewerkt.

Veel cannabisgebruikers die denken dat ze lichamelijk afhankelijk zijn van wiet, ervaren eigenlijk nicotine-ontwenningsverschijnselen van de tabak in hun joints. Zonder tabak is cannabis veel minder verslavend.

☕ Cannabis is net zo verslavend als koffie

De psychische afhankelijkheid die bij cannabis kan ontstaan, is vergelijkbaar met die van cafeïne of suiker. Net zoals mensen gewend raken aan hun ochtendkoffie of dagelijkse snoep, kunnen cannabisgebruikers gewend raken aan de ontspannende effecten van wiet.

Een mooi voorbeeld hiervan, is dat veel cannabisgebruikers zonder problemen op vakantie gaan naar landen waar geen wiet beschikbaar is. Ze missen het misschien een beetje, maar ervaren geen ernstige lichamelijke ontwenningsverschijnselen zoals bij alcohol of nicotineverslaving.

🍺 Vergelijking met alcohol: de dubbele standaard

Alcohol is legaal en maatschappelijk geaccepteerd, terwijl het wetenschappelijk gezien als een harddrug wordt beschouwd vanwege de ernstige lichamelijke en psychische afhankelijkheid die het kan veroorzaken. De maatschappelijke kosten van alcohol zijn enorm:

• 2,3 tot 4,2 miljard euro per jaar aan maatschappelijke schade in Nederland
• 29.000 mensen raken jaarlijks verslaafd aan alcohol
• 75 tot 140 verkeersdoden per jaar door alcohol (12-23% van alle verkeersdoden)
• 26 tot 43% van geweldsincidenten gebeurt onder invloed van alcohol

Toch staat alcohol niet in de Opiumwet, terwijl cannabis wel verboden is. Dit toont de inconsistentie aan in hoe we verschillende drugs classificeren en behandelen.

🔬 Bewijs: cannabis is NIET lichamelijk verslavend

Onderzoek van het Trimbos-instituut en andere wetenschappelijke instellingen, bevestigt dat cannabis NIET lichamelijk verslavend is. De ontwenningsverschijnselen die sommige gebruikers ervaren bij het stoppen zijn mild en van korte duur. In tegenstelling (en schril contrast) tot de ontwenningsverschijnselen van alcohol of nicotine.

Cannabisgebruikers die stoppen ervaren hooguit:

• Lichte slapeloosheid (tijdelijk)
• Verminderde eetlust (enkele dagen)
• Lichte prikkelbaarheid (psychisch)

Deze symptomen zijn op geen enkele manier vergelijkbaar met de ernstige fysieke ontwenningsverschijnselen van alcohol (trillen, zweten, hallucinaties) of nicotine (elke 15 tot 30 minuten intens smachten naar een sigaret).

Na het afkicken van alcohol en sigaretten blijven gebruikers ook nog eens hun leven lang verslaafd. Het risico op een terugval blijft vooral bij alcohol altijd aanwezig, en een terugval leidt niet zelden tot de dood omdat alcoholisten daarbij dikwijls een overdosis innemen.

🌍 Cannabis drugs? Ja, maar…

Cannabis is technisch gezien een drug omdat het psychoactieve effecten heeft, en het bewustzijn beïnvloedt. Maar het is belangrijk om nuance aan te brengen in het drugsdebat.

Als we de definitie van drugs strikt hanteren, dan zijn ook cafeïne, alcohol en nicotine drugs. Het verschil zit in de mate van schadelijkheid en verslavingspotentieel.

Cannabis scoort op alle vlakken relatief laag vergeleken met alcohol en nicotine, maar hoger dan cafeïne. Het is een milde drug die bij verantwoordelijk gebruik weinig problemen veroorzaakt bij verder gezonde volwassenen.

En mensen met een psychologische stoornis?

Er is verder slechts één belangrijke uitzondering op het lage risico voor cannabisconsumenten, en die geldt alleen voor mensen met een psychologische stoornis. Cannabis kán namelijk psychoses opwekken maar alleen bij mensen die daar een aanleg voor hebben.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat bepaalde mensen een verhoogd risico lopen, en dus beter geen cannabis kunnen gebruiken:

• Familiegeschiedenis met psychoses (15x hogere kans op symptomen)
• Jongeren onder 16 jaar (hersenen zijn nog in ontwikkeling)
• Mensen met eerdere psychotische episodes (hoog terugvalrisico)

Waarschuwingssignalen zijn extreme verwarring, paniek die aanhoudt na gebruik, hallucinaties of het gevoel dat je ‘gek wordt’. Als je dit ervaart, stop dan onmiddellijk met cannabis, en eet of drink wat zoets om je bloedsuikerspiegel te verhogen. Probeer een rustige plek op te zoeken en weet dat het effect van de cannabis weer vanzelf stopt.

🎯 Conclusie: cannabis in perspectief

Ja, cannabis is drugs volgens de officiële definitie. Het bevat psychoactieve stoffen die het bewustzijn beïnvloeden en staat op de Opiumwet. Maar dit betekent niet dat alle drugs gelijk zijn.

Cannabis veroorzaakt geen lichamelijke verslaving, heeft milde bijwerkingen en beperkte maatschappelijke schade. Veel van de ‘verslavingsproblemen’ die mensen ervaren hebben te maken met nicotineverslaving door het roken van joints met tabak.

De vergelijking met alcohol toont aan dat legaliteit niet gelijk staat aan veiligheid. Alcohol veroorzaakt jaarlijks miljarden aan schade, terwijl cannabis relatief onschuldig is.

Het belangrijkste is om geïnformeerde keuzes te maken en verantwoordelijk om te gaan met alle psychoactieve middelen – of ze nu legaal zijn of niet. Cannabis is een drug, maar zeker geen gevaarlijke. 🌿

Bronnen:

• DRUGSinfo.nl – Wat zijn drugs?

• Rijksoverheid.nl – Nederlandse drugswetgeving

• Trimbos-instituut – Cannabis onderzoek

• Trimbos-instituut – Maatschappelijke schade alcohol

• Jellinek – Cannabis verslaving

• TabakNee – Waarom nicotine zo verslavend is

(advertentie)