Topstories

‘Wie het kleine niet eert’… afijn, je kent het gezegd wel. En dat spreekwoord gaat deze week zeker op voor de microrevoluties en het microactivisme dat onze columnist overal en nergens tegenkomt. Een pleidooi voor klein is ook fijn, kortom.

Kusje op de wang

Niet ik maar mijn vrouw Ciel ontdekte ze, toen we langs een smal plantsoen in het centrum van Eindhoven wandelden. Kleine, bloeiende wietplantjes, verspreid tussen het onkruid. Zulke guerrilla plant-acties ken ik uit het buitenland, maar in mijn eigen stad was ik er niet eerder een tegengekomen.

Kort daarna beluisterde ik het marathoninterview met mijn naamgenoot-maar-geen-familie Sunny Bergman, maker van spraakmakende documentaires als Beperkt houdbaar, Zwart als roet en Sunny Side of Sex. Haar ouders waren echte hippies, vertelt ze. Haar vader rookte en rookt nog steeds elke dag cannabis.

Als Sunny vroeger lezingen had, trad haar vader vaak op als chauffeur. Na één zo’n lezing wilde ze de organisator een hand geven. Maar de man tikte op zijn wang en zei: kan er geen kusje vanaf? Sunny was verbijsterd, maar gaf hem toch een kusje.

Toen hij daarna haar vader de hand wilde schudden, tikte die alleen maar op zijn wang. Sunny: ‘Die man had meteen door hoe absurd het was, wat hij had gedaan.’

Microrevolutie(s)

Interviewer Nicolaas Veul vraagt of dit een microrevolutie was, een woord dat ik nog niet kende. Sunny legt uit dat microrevolutie een term is van de Nederlandse antropoloog Sinan Çankaya: ‘Het zijn kleine manieren waarop je verzet kan plegen tegen onderdrukkende patronen’.

In een video van het Humanistisch Verbond zegt Çankaya dat het hem gaat om ‘het bevragen, het in twijfel trekken, het bediscussiëren, maar ook het verzetten tegen de macht. Dat zijn dus die microrevoluties. Daarmee wil ik jullie ook bewust maken van je eigen invloedssfeer en manoeuvreerruimte. Dat jullie niet passief zijn, maar actief. Creatieve levenskunstenaars.’

Het is maar een plant

Het planten van cannabiszaden in plantsoenen en andere openbare plaatsen lijkt mij een typische microrevolutie. Er staan zeker dertig wietplantjes in het plantsoen. Als zo’n aantal in een huis staat, noemen veel journalisten dat een wietkwekerij of zelfs wietfabriek. Dat is absurd en deze actie onderstreept dat. It’s just a plant.

Jezelf uitspreken, zoals Sunny’s vader deed door met zijn vinger op zijn wang te tikken, is een microrevolutie. Als iemand vraagt of je een biertje wil, kun je antwoorden: nee, ik heb liever cannabis dan alcohol. Als iemand onzin lult over cannabis, kun je dat benoemen en uitleggen hoe het echt zit.

Plant dus zaadjes

Je zou het ook microactivisme kunnen noemen. Kleine daden van verzet tegen vooroordelen, hypocrisie en onrechtvaardigheid. ‘Je kunt misschien de wereld niet veranderen, maar wel je eigen wereld’, zegt Sinan Çankaya.

Plant dus zaadjes, letterlijk en figuurlijk, in de grond en in het brein van de mensen die je spreekt.

Sunny Bergman vindt dat mensen te bang zijn voor de term activistisch. Voor haar is het een geuzennaam: ‘Zonder activisme hadden we geen vrouwenkiesrecht of afschaffing van de slavernij. Dus ik vind activisme een mooi ding. Ik denk dat als je sociale rechtvaardigheid belangrijk vindt, je wel activistisch móet zijn.’

Ik zou bijna zeggen: Amen, sister!

(advertentie)