Topstories

(advertentie)

Voor de achtste keer is in 2024 het Europees Scholierenonderzoek naar alcohol en andere drugs (ESPAD) uitgevoerd – dit keer onder 113.882 leerlingen van 15 tot 16 jaar in 37 Europese landen. Wij kijken natuurlijk vooral naar de inbreng van de Nederlandse scholieren, doen die het nog een beetje lekker qua drugs en dan met name met onze favoriet wiet?

Twaalf procent van Europese leerlingen heeft ooit wiet gerookt

Gemiddeld geeft 13% van de ESPAD-leerlingen aan ooit een illegale drug te hebben gebruikt. De prevalentie van “ooit”-gebruik van illegale drugs verschilt sterk tussen de ESPAD-landen. De hoogste percentages worden waargenomen in Liechtenstein (25%) en Tsjechië (24%) en de laagste in Georgië en Moldavië (beide 3,9%).

Over het geheel genomen is er slechts een klein verschil tussen jongens en meisjes: 14% van de jongens en 12% van de meisjes geeft aan ooit illegale drugs te hebben gebruikt. Als we kijken naar de verschillende soorten drugs, dan is cannabis uiteraard weer de meest gebruikte drug met 12% “ooit”-gebruik.

Op grote afstand volgen dan in Europa: cocaïne (2,3%), ecstasy/MDMA (2,1%), LSD of andere hallucinogenen (1,8%) en amfetamine (1,8%). De gemiddelde prevalentie van “ooit”-gebruik van methamfetamine, crack, heroïne en GHB ligt op ongeveer 1 % voor elke drug.

Opmerkelijke schommelingen in cannabisgebruik

In de afgelopen drie decennia vertoonde het cannabisgebruik onder Europese adolescenten opmerkelijke schommelingen. De prevalentie van “ooit”-gebruik van cannabis bereikte een piek van 18% in 2003 en 2011. Sindsdien is er een daling zien, namelijk tot 12 % in 2024 – het laagste niveau sinds het begin van ESPAD in 1995!

Het recente cannabisgebruik is in de loop der tijd relatief stabiel gebleven en schommelde in de periode 1999-2019 tussen de 6,7% en 7,4%. De gegevens voor 2024 laten echter een daling tot 5% zien, waarmee het niveau weer dicht in de buurt komt van dat in 1995 (4,1%).

Ondanks een gestage toename van de ervaren beschikbaarheid van cannabis tot 2019, toen 33% van de leerlingen aangaf dat cannabis redelijk of zeer gemakkelijk te verkrijgen was, daalde dit cijfer in 2024 plotseling tot 27%.

In onderstaande graphic zie je hoe onze jeugd het er qua drugsgebruik vanaf brengt t.o.v. het Europees gemiddelde. Nederland is de rode balk, heel Europa is de blauwe balk:

Sterke opkomst vapen, daling wiet, alcohol en tabak

Tot zover de Europese gemiddelden, tijd om in te zoomen op Nederland. Het Trimbos-instituut publiceerde er deze week een persbericht over: ‘Scholieren in Europa roken, drinken en blowen minder, maar vapen meer. Cannabisgebruik in Nederland hoog‘.

“Roken, alcohol drinken en cannabisgebruik is afgenomen onder 15- en 16-jarige scholieren in Europa. Het gebruik van de elektronische sigaret (vapen) is echter sterk toegenomen. Deze trends zien we ook voor Nederlandse scholieren. Ondanks deze afname gebruiken nog relatief veel Nederlandse scholieren cannabis”, schrijft het onderzoeksinstituut.

Het percentage 15- en 16-jarige Nederlandse scholieren dat ooit cannabis heeft gebruikt, is afgenomen van 22% in 2019 naar 15% in 2024. Ook het laatste maandgebruik is in deze periode afgenomen. Dit is in lijn met de daling in cannabisgebruik onder scholieren in andere Europese landen.

Nederland in Top 5 voor wat betreft wiet

Ondanks de daling, gebruiken relatief veel Nederlandse scholieren cannabis. Zo staat Nederland met 8% laatste maand gebruik op plek 5 en scoren alleen Liechtenstein, Italië, Slovenië en Tsjechië hoger.

Eén derde van de Nederlandse 15- en 16-jarigen zegt bovendien dat het (heel) makkelijk is om aan cannabis te komen. Dat is meer dan het gemiddelde in Europa (27%). Nederlandse scholieren scoren ook relatief hoog op hoog risicogebruik van cannabis (plek 5 van 37 deelnemende landen).

In onderstaande graphic zie je hoe onze jongeren het doen t.o.v. Europa als het gaat om drugsgebruik in de laatste maand. Nederland is opnieuw de rode balk, heel Europa is de blauwe balk:

[foto: Shutterstock]

(advertentie)